HP ARCHITECTEN, TU DELFT/ DIRECTIE CAMPUS AND REAL ESTATE, ARONSOHN RAADGEVEND INGENIEURS, KUIJPERS, CONSTRUCTIF, DEERNS, ARCADIS, HOLLAND SHIELDING SYSTEMS

Het ESP-lab is een bijzondere opgave. De jury noemt het een wonder dat dit gebouw indertijd niet is gesloopt; het is in zekere zin voor de poorten van de hel weggesleept. Dat de oorspronkelijke, intrigerende staalconstructie aanleiding is geweest om hierin een nieuw laboratorium te vestigen, fascineert. De nieuwe focus op de energiesector, als gevolg van de noodzakelijke transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie, vereiste een nieuwe organisatievorm waarbij is gestreefd naar het zoveel mogelijk zichtbaar maken van het onderzoek met verschillende testopstellingen.

Het project onderscheidt zich vooral door de sterke samenhang tussen een visie op organisatieontwikkeling en het opdrachtgeverschap bij gebouwontwikkeling. Daarbij maakt de rol die het gebouw heeft gespeeld in het tot stand brengen van een nieuwe organisatie grote indruk. Het gebouw zelf is zeer duurzaam en het is nu nuttig ingezet voor duurzaamheid in de toekomst. De renovatie op zichzelf is goed uitgevoerd. Uit de inzet van betrokkenen bij de renovatie spreekt een zekere passie. Er is niet gekozen voor de makkelijkste of goedkoopste weg. Er is risico genomen in tijd en geld om iets nieuws te bouwen, waarbij het aanwezige kon worden aangescherpt en waarin een ziel is gebracht.

In het resultaat van de wijze waarop een klassieke opdrachtgever zoals TU Delft het gebouw overtuigend heeft doorontwikkeld en verbeterd tot een werkruimte met wederom een intrigerende James Bond-achtige sfeer, herkent de jury sublimatie. Nu het iconografisch geheugen van de universiteit te lijden heeft onder de druk op onderwijsbudgetten is hiervoor extra waardering. De aanpak heeft geresulteerd in een wereldwijd uniek uithangbord voor de TU Delft en zal ook als een magneet op studenten werken. De jury kan zich voorstellen dat het laboratorium een positieve invloed krijgt op de nodige fondsenwerving. Ook daardoor wordt de toekomst van het gebouw interessant.

In 2014 won HP architecten de selectie voor het transformeren van de hoogspanningshal van de TU Delft tot ESP-lab (Electrical Sustainable Power Laboratory) voor onderzoek naar het energienet. Het was een grote verrassing dat wij als klein architectenbureau deze prestigieuze ontwerpopdracht kregen. Wij herinneren ons nog goed de eerste rondgang door de hoogspanningshal. Alsof je in een oude James Bondfilm rondloopt, héél indrukwekkend.

Het ESP-lab zal, als laboratorium- en praktijkruimte, gebruikt worden door 25 vaste medewerkers, 75 promovendi en postdocs en 25 afstudeerders van de afdeling Electrical Sustainable Energy (ESE). Deze gebruikers zijn momenteel verspreid over het gebouw van EWI (Elektrotechniek, Wiskunde, Informatica). Door deze te bundelen worden nieuwe samenwerkingen mogelijk, maar het zorgt ook voor uitdagingen.

Ieder laboratorium heeft zijn eigen specifieke eisen op het gebied van verstoringen van buitenaf en veroorzaakt zelf ook storing voor de andere onderzoeken. Er zijn verschillende lagen van afscherming nodig om invloeden van buitenaf en elkaar, zoals elektromagnetische straling, geluid, trillingen en licht tegen te gaan. Bijvoorbeeld: de impulsgenerator die met anderhalf miljoen volt een blikseminslag simuleert staat nog geen 5 meter van een zeer gevoelige supercomputer vandaan die moet blijven functioneren als er getest wordt.

Ons sterk bewust van de bijzondere uitdaging om te ontwerpen met allerlei vormen van “shielding” begonnen wij het ontwerpproces. We stelden ons de lagen van de shielding voor als de ringen van een ui. Elke ring heeft een specifieke uitstraling en functie. Door iedere gebruikerszone alleen de benodigde lagen te geven ontstond een ruimtelijk systeem met contrasten in vormgeving. Duidelijk herkenbaar zijn bijvoorbeeld de publieke gangruimtes die zich tussen verschillende lagen bevinden.